Documenta 15, odbywająca się w Kassel od 18 czerwca do 25 września 2022 roku, była wyjątkową edycją jednej z najważniejszych wystaw sztuki współczesnej na świecie. Po raz pierwszy w historii kuratorami wydarzenia zostało kolektyw artystyczny z Indonezji – ruangrupa. Ich koncepcja opierała się na idei lumbung, czyli wspólnego spichlerza, symbolizującego dzielenie się zasobami i wiedzą w duchu współpracy i równości.
Reklama
Wystawa wyróżniała się na tle poprzednich edycji nie tylko ze względu na swoje pochodzenie, ale także na sposób organizacji. Zamiast tradycyjnego kuratorowania, ruangrupa zaprosiła do współpracy liczne kolektywy artystyczne z całego świata, tworząc sieć współpracy opartą na wzajemnym wsparciu i dzieleniu się zasobami. To podejście miało na celu przełamanie hierarchicznych struktur w świecie sztuki i promowanie bardziej inkluzywnego podejścia do twórczości artystycznej.
Wystawa była rozproszona po różnych lokalizacjach w Kassel, w tym w Fridericianum, Ottoneum, Kunsthalle i innych miejscach. Każda z instalacji była unikalna i często interaktywna, zachęcając odwiedzających do aktywnego uczestnictwa i refleksji nad tematami takimi jak kolonializm, kapitalizm, patriarchat czy zmiany klimatyczne. Przykładem może być instalacja indonezyjskiego kolektywu Taring Padi, która, choć kontrowersyjna, stała się punktem wyjścia do dyskusji na temat granic wolności artystycznej i odpowiedzialności twórców.
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych momentów wystawy było usunięcie dzieła autorstwa Taring Padi, które przedstawiało postacie uznane za antysemickie. Decyzja o jego usunięciu wywołała szeroką debatę na temat granic wolności ekspresji artystycznej oraz odpowiedzialności organizatorów wystawy za prezentowane treści. W odpowiedzi na krytykę, organizatorzy przeprowadzili serię spotkań i dyskusji mających na celu wyjaśnienie sytuacji i zapobieżenie podobnym incydentom w przyszłości.
