Wystawy

59 edycja Biennale w Wenecji, która odbyła się w 2022 roku, była wyjątkowym wydarzeniem w świecie sztuki współczesnej. Po rocznej przerwie spowodowanej pandemią COVID-19, artyści z całego świata ponownie zjechali do Wenecji, aby zaprezentować swoje dzieła. Tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem „The Milk of Dreams” (Mleko snów), inspirowanym książką Leonory Carrington, surrealistycznej malarki i pisarki. Kuratorką wystawy była Włoszka Cecilia Alemani, która po raz pierwszy objęła to stanowisko w historii Biennale.

Wystawa główna miała miejsce w dwóch głównych lokalizacjach: Giardini oraz Arsenale. Wzięło w niej udział 213 artystów z 58 krajów, prezentujących różnorodne formy sztuki, od malarstwa i rzeźby po instalacje multimedialne i performanse. Tematyka prac koncentrowała się na kwestiach tożsamości, ciała, technologii, ekologii oraz relacji między człowiekiem a naturą. Wiele dzieł odnosiło się do aktualnych wydarzeń politycznych i społecznych, takich jak kryzys klimatyczny, migracje czy nierówności społeczne.

W ramach wystawy zaprezentowano również 80 pawilonów narodowych, w tym po raz pierwszy pawilony Ugandy, Nepalu, Namibii, Kamerunu i Omanu. Polska była reprezentowana przez Małgorzatę Mirgę-Tas w pawilonie narodowym, który nosił tytuł „Re-enchanting the World”. Artystka, będąca pierwszą Romką prezentującą swoje prace w pawilonie narodowym, stworzyła dzieło inspirowane renesansowymi freskami z Palazzo Schifanoia w Ferrarze, wpisując perspektywę romską w dyskurs artystyczny.

Wśród wyróżnionych artystów znalazła się Sonia Boyce z Wielkiej Brytanii, która zdobyła Złotego Lwa za najlepszy pawilon narodowy za instalację „Feeling Her Way”. Praca ta skupiała się na praktykach muzycznych czarnoskórych kobiet z Wielkiej Brytanii i była pierwszą wystawą w historii Biennale, która zdobyła to wyróżnienie. Kolejnym laureatem Złotego Lwa był Simone Leigh z USA, który otrzymał nagrodę za najlepszą artystkę wystawy głównej za swoją monumentalną rzeźbę „Brick House”, będącą częścią jego wystawy „Sovereignty” w pawilonie amerykańskim.

Strony: 1 2

Documenta 15, odbywająca się w Kassel od 18 czerwca do 25 września 2022 roku, była wyjątkową edycją jednej z najważniejszych wystaw sztuki współczesnej na świecie. Po raz pierwszy w historii kuratorami wydarzenia zostało kolektyw artystyczny z Indonezji – ruangrupa. Ich koncepcja opierała się na idei lumbung, czyli wspólnego spichlerza, symbolizującego dzielenie się zasobami i wiedzą w duchu współpracy i równości.

Wystawa wyróżniała się na tle poprzednich edycji nie tylko ze względu na swoje pochodzenie, ale także na sposób organizacji. Zamiast tradycyjnego kuratorowania, ruangrupa zaprosiła do współpracy liczne kolektywy artystyczne z całego świata, tworząc sieć współpracy opartą na wzajemnym wsparciu i dzieleniu się zasobami. To podejście miało na celu przełamanie hierarchicznych struktur w świecie sztuki i promowanie bardziej inkluzywnego podejścia do twórczości artystycznej.

Wystawa była rozproszona po różnych lokalizacjach w Kassel, w tym w Fridericianum, Ottoneum, Kunsthalle i innych miejscach. Każda z instalacji była unikalna i często interaktywna, zachęcając odwiedzających do aktywnego uczestnictwa i refleksji nad tematami takimi jak kolonializm, kapitalizm, patriarchat czy zmiany klimatyczne. Przykładem może być instalacja indonezyjskiego kolektywu Taring Padi, która, choć kontrowersyjna, stała się punktem wyjścia do dyskusji na temat granic wolności artystycznej i odpowiedzialności twórców.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych momentów wystawy było usunięcie dzieła autorstwa Taring Padi, które przedstawiało postacie uznane za antysemickie. Decyzja o jego usunięciu wywołała szeroką debatę na temat granic wolności ekspresji artystycznej oraz odpowiedzialności organizatorów wystawy za prezentowane treści. W odpowiedzi na krytykę, organizatorzy przeprowadzili serię spotkań i dyskusji mających na celu wyjaśnienie sytuacji i zapobieżenie podobnym incydentom w przyszłości.

Strony: 1 2

W 2025 roku Muzeum Sztuki w Mexico City zorganizowało wyjątkową wystawę poświęconą jednej z najbardziej ikonicznych postaci w historii sztuki – Fridzie Kahlo. Ekspozycja, zatytułowana „Frida Kahlo: Biografia immersyjna”, miała na celu przeniesienie zwiedzających w świat artystki poprzez nowoczesne technologie i multimedialne instalacje.

Wystawa rozpoczęła się 25 czerwca 2025 roku i była dostępna dla publiczności do 29 września 2025 roku. Dzięki zastosowaniu technologii immersyjnej, odwiedzający mogli doświadczyć życia i twórczości Kahlo w sposób dotąd niespotykany. Przestrzeń wystawy została wypełniona projekcjami jej obrazów, filmami dokumentalnymi oraz dźwiękami, które oddawały atmosferę jej pracowni i domu.

Jednym z kluczowych elementów ekspozycji były interaktywne instalacje, które pozwalały zwiedzającym na własne oczy zobaczyć, jak powstawały niektóre z najsłynniejszych dzieł Kahlo. Uczestnicy mogli „wejść” do jej obrazów, doświadczając ich z perspektywy artystki. Dodatkowo, na wystawie zaprezentowano niepublikowane wcześniej fotografie oraz listy, które rzucały nowe światło na życie osobiste i zawodowe Fridy.

Wystawa miała również na celu ukazanie Fridy Kahlo nie tylko jako artystki, ale także jako osoby zmagającej się z licznymi trudnościami życiowymi. Przez pryzmat jej dzieł i osobistych pamiątek, zwiedzający mogli lepiej zrozumieć jej ból, cierpienie oraz siłę, które przekładały się na jej twórczość.

Strony: 1 2

W 2025 roku Londyn stał się świadkiem jednej z najbardziej kontrowersyjnych i symbolicznych wystaw sztuki ulicznej – „The Art of Protest” autorstwa anonimowego artysty Banksy’ego. Wystawa, choć nieformalna, zyskała ogromne zainteresowanie mediów i publiczności. Jej centralnym punktem była nowa murale stworzona przez Banksy’ego na ścianie Royal Courts of Justice w Londynie. Obraz przedstawiał sędziego uderzającego protestującego młodego człowieka młotkiem, co wywołało falę dyskusji na temat wolności słowa, prawa do protestu i roli sztuki w komentowaniu rzeczywistości politycznej.

Murale pojawiło się w kontekście masowych aresztowań, które miały miejsce podczas demonstracji przeciwko zakazowi działalności grupy Palestine Action przez rząd brytyjski. W ciągu kilku dni po wystąpieniu muralu, który został szybko zasłonięty przez służby porządkowe, stał się on symbolem oporu wobec represji i wyrazem sprzeciwu wobec ograniczania praw obywatelskich. Reakcja władz na dzieło Banksy’ego była równie kontrowersyjna – szybkie zasłonięcie muralu przez pracowników sądu spotkało się z krytyką ze strony artystów, aktywistów i opinii publicznej.

Wystawa „The Art of Protest” nie ograniczała się jednak do jednej pracy. W różnych miejscach Londynu pojawiały się kolejne dzieła Banksy’ego, komentujące aktualne wydarzenia polityczne i społeczne. Artysta, znany ze swojego zaangażowania w kwestie społeczne, wykorzystał przestrzeń miejską jako medium do wyrażenia swojego sprzeciwu wobec działań rządu i instytucji państwowych. Jego prace stały się formą protestu, która łączyła sztukę z aktywizmem społecznym.

Reakcje na wystawę były zróżnicowane. Część społeczeństwa i mediów dostrzegała w dziełach Banksy’ego ważny głos w debacie publicznej, podkreślając rolę sztuki w wyrażaniu sprzeciwu wobec niesprawiedliwości. Z kolei przedstawiciele władz i niektórzy komentatorzy krytykowali artystę za wykorzystywanie przestrzeni publicznej do wyrażania swoich poglądów politycznych, uznając to za nieodpowiednie i nielegalne.

Strony: 1 2

Claude Monet, jeden z najbardziej znanych impresjonistów, wciąż przyciąga tłumy do muzeów na całym świecie. W 2022 roku Muzeum Orsay w Paryżu przygotowało wyjątkową wystawę jego dzieł, która stała się jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych sezonu. Ekspozycja obejmuje zarówno wczesne prace artysty, jak i jego najsłynniejsze cykle, w tym „Nenufary” i „Stogi siana”.

Zwiedzający mogą śledzić ewolucję stylu Moneta – od realistycznych pejzaży młodzieńczych lat, po charakterystyczne, niemal abstrakcyjne przedstawienia światła i koloru. Kuratorzy starali się pokazać, jak impresjonizm nie był jedynie estetycznym eksperymentem, ale także sposobem obserwowania świata i rejestrowania ulotnych chwil natury.

Jednym z najważniejszych punktów wystawy jest prezentacja cyklu „Nenufary”, który Monet tworzył w ogrodzie w Giverny przez ostatnie 30 lat życia. Obrazy te, często ogromnych rozmiarów, pozwalają odbiorcom zanurzyć się w świecie odbić w wodzie i subtelnych przejść kolorystycznych. Dzięki specjalnemu oświetleniu Muzeum Orsay udało się oddać wrażenie, że obrazy „żyją” własnym światłem.

Wystawa nie ogranicza się jedynie do samych obrazów. Zorganizowano także sekcję poświęconą technikom pracy Moneta, w tym preparowaniu farb, wyborowi płócien i sposobom nakładania kolorów. Zwiedzający mogą zobaczyć szkice, rysunki i fotografie ogrodu w Giverny, który był nieustannym źródłem inspiracji dla artysty.

Strony: 1 2